Op 21 september a.s. is er in Amsterdam het evenement KOST. Op het eerste gezicht een goed initiatief, maar wie wat dieper graaft, plaatst vanzelf vraagtekens. Het heeft er veel van weg dat de Nederlandse voedselindustrie op subtiele wijze Slow Food voor haar kar heeft weten te spannen.
Aan ‘eerlijk’ schort het hier toch wel
KOST wordt namelijk geschraagd door het platform ‘Van Moeder Natuur‘. Bij zo een pakkende naam denkt iedereen heel wat goeds: ecologisch landbouw, biodiversiteit, kleinschaligheid. En als je de namen van Slow Food-mensen als Joris Lohman (ook nog eens lid van Executive Committee Slow Food International), Samuel Levie (ooit oprichter van de Youth Food Movement, de jongerenclub van Slow Food) en Helen Kranstauber (oprichtster YFM Academie) daarbij ziet, denk je meteen: dat is lekker, puur, eerlijk en ambachtelijk. Want dat is het motto van Slow Food. Nu zijn ambachtelijk en lekker ietwat rekbare begrippen, maar aan ‘eerlijk’ schort het hier o.i. wel een beetje.
Doordat deze personen, die zich op de website van KOST laten voorstaan op hun Slow Food-betrokkenheid, de curatoren (beheerders) zijn van deze dag, lijkt het een Slow Food-activiteit.
Grote lobby-organisaties
Van Moeder Natuur? Ammehoela. Wie betaalt, die bepaaltHet tegendeel blijkt namelijk waar. Wie doorgraaft ziet uiteindelijk dat er grote lobby-organisaties achter zitten
; belangenbehartigers waar giganten als Arla, FrieslandCampina, The Greenery, Délifrance, ongeveer de gehele Nederlandse glastuinbouw (kassenteelt), akkerbouw, groenten en fruitgroothandelaren, importeurs en exporteurs lid van zijn. Eigenlijk zij die bepalen wat we kunnen kopen en (dus) in grote lijnen onze eetcultuur bepalen.KOST is een initiatief van het platform ‘Van Moeder Natuur’. Het platform is een coalitie van GroentenFruit huis, Nederlandse Zuivel Organisatie en Nederlands Bakkerij Centrum. Het platform zet zich in om een gezonde Nederlandse eetcultuur te bevorderen.
Moeder Natuur geclaimd
De organisaties die er achter schuil gaan vormen, uitzonderingen daargelaten, de economie van de megastallen, het grootschalig gebruik van bestrijdingsmiddelen en meer. Natuurlijk doen ze hun best om minder gif te gebruiken en de stallen diervriendelijker in te richten. Maar daar gaat het niet om.
Wat zij belichamen is immers lichtjaren verwijderd van waar Slow Food voor staat en het is überhaupt de vraag of deze tak van voedselindustrie ooit daar in de buurt komt. Je vraagt je dus af waar de genoemde personen zich voor lenen. Want wie betaalt, die bepaalt. Is hun idealisme weggeëbd? Zijn ze blind? Of is het gewoon geld?
Duurzaam is al uitgemolken en een hol begrip, maar nu wordt Moeder Natuur geclaimd.
Hoe triest.
2 augustus 2015 – Aanvulling
(Deze aanvulling is te belangrijk is om in de reacties te plaatsen): Een lezer wees op het manifest Van Moeder Natuur. Wat er staat klinkt mooi, daar kan niemand tegen zijn. Maar als je eenmaal weet welke tak van voedselindustrie er achter zit, is duidelijk dat het vooral marketingtaal is. De ondertekenaar namens GroentenFruit Bureau is Jack Stroeken, thans voorzitter van Slow Food Nederland.
Allemaal koken als Redzepi
Op 14 juli 2015 publiceert Joris Lohman in Trouw, onder het thema ‘De week in voedsel’ het artikel ‘De Nederlandse eetcultuur bestaat niet.’ Een betoog dat aan alle kanten rammelt. Doch het is klip en klaar dat dit gratis reclame is voor KOST.
Schertsend stelt hij dat onze cultuur van stamppot, pannenkoeken, haring en stroopwafels het niet kan opnemen tegen de geweldige Franse en Italiaanse gerechten.
“De Hollandse Pot is vaak niet zo heel spannend: aardappelen, groente en vlees,” schrijft hij, om vervolgens te betogen dat we, vergeleken met veel andere Europese landen, slechts een klein percentage van ons inkomen aan eten uitgeven. Hij gaat voor het gemak bijvoorbeeld voorbij aan het feit dat de inkomens hier relatief hoger zijn en dat wonen in Nederland duur is.
“Nederlanders lijken [….] kwaliteit van leven over het algemeen uit andere zaken te halen dan uit eten en eetcultuur.” Dit staaltje kort-door-de-bocht-concluderen falsificeert hij zelf verderop als hij ‘de Nederlander’ verwijt wel mozzarella te kopen en geen Goudse boeren oplegkaas en brie in plaats van Beemster messeklever. Dus kennelijk gaat de Nederlander best wel voor wat duurdere kwaliteit. Alleen ligt in de supermarkt geen Beemster messeklever en geen Goudse boeren oplegkaas. En waarom niet? Vraag dat aan de voedselindustrie; vraag het aan Van Moeder Natuur.
Hij hekelt vervolgens Lizet Kruijff die met haar boeken Rijntjes Keukengeheimen en Oranje Toetjes volgens hem bewijst dat slechts onder de hoge adel iets als een eetcultuur bestond. Maar dat die op zijn beurt toch wel heel erg onder Franse invloed stond.
“Dat eetcultuur maakbaar is, heeft Denemarken recent bewezen,” schrijft hij en prijst René Redzepi de hemel in, die met het restaurant NOMA de Nordic Cuisne op de kaart heeft gezet.
Interessant, de eetgewoonte van de Nederlandse bevolking wordt vergeleken met de menukaart van NOMA. Wij worden dus afgedaan als ‘aardappels, groente en vlees’ eters en alle Denen koken thuis als waren ze Redzepi.
“Voorbeelden genoeg. Ook in Nederland borrelt het. We hebben topchefs, we hebben geweldige producten [….],” besluit hij zijn betoog in Trouw en hij nodigt ons uit om naar het evenement KOST te gaan. En zijn stuk wordt besloten met: Joris Lohman (@jorislohman) van Slow Food geeft met regelmaat een overzicht van wat er speelt in de wereld van voedsel en landbouw.
Tja.
Het lijkt er overigens op dat Lohman is geïnspireerd door zijn maat Levie. Of anders om. Lees dit maar.
Eerlijk/niet eerlijk
Wat het meest tegen de borst stuit is dat de betrokkenen gebruik maken een misleidende naam als ‘Van Moeder Natuur’ voor een platform van belangenverenigingen en dat daarbij ze hun statuur inzetten, dat ze met Slow Food en in het bijzonder de Youth Food Movement zorgvuldig hebben opgebouwd. Lohman is potjandorie ook nog eens lid van het Executive Committee van Slow Food International. Laat Carlo Petrini
het niet merken!De betrekkelijk nieuwe voorzitter van Slow Food, Jack Stroeken, schrijft het volgende bij zijn profiel: “Ik heb het voorrecht gehad steeds te mogen werken met deze bijzondere producten Van Moeder Natuur.” Met drie hoofdletters. Vermoedelijk heeft niemand zich afgevraagd waar dit naar verwijst. Want Slow Food staat voor lekker, puur en vooral eerlijk. Toch? Tot slot citaten van de Slow Food-website:
Slow Food is een internationale beweging voor ecogastronomie. We vinden dat voedsel lekker, puur en eerlijk moet zijn. Daarmee bedoelen we dat ons eten goed moet smaken; dat het zonder schade voor de leefomgeving, het dierenwelzijn en de gezondheid moet worden geproduceerd en dat producenten een eerlijke vergoeding moeten krijgen voor hun werk.
We houden niet alleen van ambachtelijke producten van uitstekende kwaliteit maar zijn tegelijkertijd geïnteresseerd in de herkomst ervan, in de productiewijze, de economische en politieke context. Daarbij pleit de beweging voor behoud van authentieke soorten en rassen en biodiversiteit, waarmee we veelzijdigheid in soorten en rassen beogen.
Verder bevorderen we de vorming van voedselgemeenschappen, een economisch model dat rechtvaardige, duurzame productie voorstaat en onderlinge banden binnen een gemeenschap versterkt.
Kleinschalige producenten en smaakbewuste, kritische consumenten vinden elkaar in Slow Food.
Norbert op zijn scherpst. Al jaren word ik narrig van al dat geritsel van de voedselgrootmachten. Ze trekken een camouflagepak aan en spelen mooi weer op platforms zoals Slow Food. En Mister Jack Stroeken Van Moeder Natuur heeft dus ook al namaakboter op zijn hoofd. Tijd om Slow Food op te zeggen als ze zich werkelijk laten leiden door de namaak.
We hebben begrepen dat KOST II inmiddels in de steigers staat. De financiering daarvoor komt van platform Van Sappige Weiden. Wie daarop doorzoekt komt bij Mc Donalds uit.
Dit is natuurlijk scherts. Volgens de annalen was het plan tot vestiging van fast food gigant Mc Donalds in hartje Rome de aanleiding tot het oprichten van Slow Food.
De vraag is dus: Waar ligt de grens voor de heren en dame curatoren? En: Hoe blijf je geloofwaardig?
Toeval of niet?
Ik werd erop gewezen dat vorige week in het Franse magazine Le Point een begin is gemaakt met een serie artikelen over hoe de voedselindustrie de grote chefs gebruikt. Dit geldt ook de genoemde Redzepi. Kijk hier
Hoezo Van Moeder Natuur?! Leerdammer Kaas is van Bel Leerdammer, dat is het Franse Bel Group. Volgens Wakker Dier, dat gisteren, 24 juli 2015, een actie tegen kaas van stalmelk begon, is Leerdammer ook van stalmelk. Bel Leerdammer is lid van NZO, dat onder de naam Van Moeder Natuur dus KOST financiert.
Allereerst zou ik graag toelichten hoe KOST en mijn betrokkenheid tot stand is gekomen. Met een aantal chefs en producenten en andere mensen actief in de voedselwereld (onder andere aangesloten bij de Slow Food Chefs Alliantie) wordt er al enige tijd gewerkt aan een netwerk van mensen dat de Nederlandse eetcultuur naar een hoger plan wil tillen. De gedachte hierachter is, inderdaad, dat als (top-, maar niet noodzakelijk) chefs goede Nederlandse producten en recepturen met Nederlandse tint letterlijk op de kaart zetten, dit kan werken als een katalysator voor verhoogde aandacht voor de Nederlandse keuken, producten en eetcultuur. Chefs kunnen hierbij een voorbeeldfunctie hebben. Het gaat dan zeker niet alleen om de haute cuisine, juist om de ‘simpele Nederlandse keuken‘. Dit initiatief was al enkele keren bijeen gekomen, en een van de wensen was om een evenement te organiseren, om al deze chefs en producenten die zich inzetten voor de Nederlandse eetcultuur, in de spotlight te zetten. Inderdaad, deels naar voorbeeld van wat er in Denemarken is gebeurd. In Denemarken is deze stroming van Nordic Cuisine ingezet door topchef Redzepi, maar zorgt voor vele positieve bijeffecten voor Deens producenten en heeft de Deens eetcultuur ‘voor de gewone man’ doen opleven.
Begin dit jaar deed de mogelijkheid zich voor om dit netwerk een podium te bieden op een evenement, georganiseerd door projectbureau Food Cabinet. Food Cabinet was door het platform Van Moeder Natuur gevraagd naar een creatieve manier om Nederlandse producten (van de verscategorie) onder de aandacht te brengen van een breder publiek. Door Food Cabinet werd ik gevraagd om, gezien mijn betrokkenheid bij dit eerdere initiatief, een deel van het programma samen te stellen als curator. Voor de goede orde – dit doe ik onbezoldigd. Mijn drijfveer is het creëren van beweging en een podium voor de activiteiten waar ik met YFM, Slow Food en het netwerk van chefs en producenten die de Nederlandse eetcultuur willen stimuleren me de afgelopen tijd voor heb ingezet. Vanuit de overtuiging dat, zoals ik schreef in mijn blog, alle ingredienten voor de opleving van de Nederlandse eetcultuur aanwezig zijn: de producten zijn er, de aandacht, en hele goede Nederlandse chefs. Ik denk dat een opleving in de trots op de Nederlandse keuken de Nederlandse consument kan overtuigen om meer producten van eigen bodem te kopen, en dit een impuls kan zijn voor de lokale economie en kleinschalige kwalitatieve producenten.
Volgens mij is deze werkwijze zeer in lijn met de Slow Food filosofie. Wie het boek ‘Het Belang van Smaak’ van Petrini er goed op naleest, ziet dat, hoewel vaak verkeerd geinterpreteerd, Petrini helemaal geen kleinschaligheid en ambacht fetisjist noch dogmatisch denker is. Ook is hij niet ‘anti-fastfood’. Slow Food is opgericht als alternatief voor fastfood, en zet zich in voor de bescherming van kleinschalige en ambachtelijke, traditionele producenten. Daarnaast probeert Slow Food met stevige kritiek op de voedselindustrie – maar ook met het zoeken van podium en debat – het voedselsysteem van koers te laten veranderen. Dus het stimuleren van goede alternatieven enerzijds, en het niet afwijzen maar willen veranderen van de status quo anderzijds, dat is de rol van Slow Food. Een rol die ik denk deels te kunnen invullen met betrokkenheid bij KOST. Een evenement waar kritisch gekeken gaat worden naar het Nederlandse voedselsysteem, waar innovatieve en kwalitatief werkende producenten en chefs op het podium worden gezet, en hopelijk het begin van een beweging.
De ‘voedselindustrie’ waar MergenMetz zo op afgeeft, voedt nog steeds miljoenen Nederlanders. Helaas zijn Slow Food presidia producten niet voor iedereen weggelegd, en zelfs voor de meeste mensen zijn Fairtrade of biologische producten uit de supermarkt te duur. Om een echt ‘good, clean en fair’ voedselsysteem te ontwikkelen, zal een totale omslag nodig zijn. De groten kunnen zich laten beinvloeden door de kleintjes. Dat is het spanningsveld waar ik me in begeef, en waarvan ik van geloof dat we richting een kantelpunt komen. Niet dat de NZO’s van deze wereld opeens helemaal ‘slow’ worden, wel dat ze inzien dat zoals het ging, niet toekomstbestendig is, dat duurzaamheid en kwaliteit de nieuwe sleutelwoorden worden, en dat de ‘voedselbeweging’ serieus genomen kan worden. Dat is iets heel anders dan ‘reclame maken voor’, me dunkt.
Ik snap de invalshoek en de kritiek, ik hoop dat ik hiermee iets van duiding heb kunnen geven. Op de kritiek op mijn artikel ga ik niet verder in, ik vind dat MergenMetz op zijn beurt, dat niet goed gelezen heeft. De centrale boodschap is (koppen kunnen soms misleidend zijn!) ‘we hebben veel meer in Nederland dan we denken!’. Ik hekel Lizet Kruijff absoluut niet, noch dweep ik met de elite. Misschien bij tweede lezing komt dit beter over.
Ik ben van mening dat dit een naïeve benadering is. Het breekt de identiteit van Slow Food als maatschappelijke beweging af. Slow Food-coryfeeën zijn publieksfiguren en behoren zich bewust te zijn van hun rol en maatschappelijke positie. Het ware m.i. beter als zij (en andere leden) zich inzetten om de Beemster messeklever en meer bijzondere producten in de winkels te krijgen, het systeem dat er heffingen op biologische producten zijn (en soms twee of drie maal) af te schaffen en heffingen op niet-biologisch in te voeren. En meer van dat soort thema’s.
KOST heeft nu een misleidend imago. Van Moeder Natuur – de wolf in schaapskleren merkte iemand op – en Slow Food.
Food Cabinet is Samuel Levie en Helen Kranstauber, mensen die hun statuur met YFM/Slow Food hebben bereikt en zich daar graag op laten voorstaan. Het zijn heel goede bekenden van Joris Lohman. Iemand anders merkte op: “Wanneer slow food leden hun brood moeten/willen verdienen met hun passie/beweging dan gebeuren er nu rare dingen.”
Trouwens, heeft Petrini het ook over optreden, organiseren en betaald worden (oké, niet Lohman) door de voedselindustrie? Het debat aangaan is oké, kritiek hebben ook. Maar hier ligt m.i. de grens. KOST is over de grens.
De geschiedenis heeft voldoende bewezen dat het meedoen met de voedselindustrie geen resultaat oplevert. Dat geldt het WNF (zie de documentaire Schwarzbuch WWF van Wilfried Huismann, het WNF dacht met grote viskweekbedrijven, Monsanto e.a. een kongsi te sluiten, de schade te beperken en hen iets te veranderen. ), dat geldt FairTrade en andere organisaties. Oxfam Novib, dat met de actie voor De Groene Sint de grootindustrie wilde bewegen zich aan te sluiten bij het label Utz, geeft nu eindelijk toe dat, alle labels ten spijt, de cacaoboeren er geen cent beter van zijn geworden. Toch prijken allerlei labels en foto’s van fraaie initiatieven op de website voorpagina’s van de grote cacao- en chocoladebedrijven. Droom gerust verder. En helaas, ook de grote chefs als Adria, Redzepi en Blumenthal zijn ingepalmd door de voedselindustrie. (Heeft iemand zich ooit afgevraagd wie ervoor gezorgd heeft dat deze in eerste instantie zo volstrekt onbekende koks wereldberoemd zijn geworden? In september en daarna volgt als het goed is meer nieuws uit een onderzoeksdossier dat is opgebouwd.)
PS Wordt het dan misschien tijd dat Slow Food Nederland de tekst ‘Over ons’ aanpast?
Beste Joris Lohman,
Bedankt voor de toelichting op het stuk van MergenMetz. Het maakt een hoop duidelijk – en ook weer niet. Want er zijn twee opties: of je bent ontzettend dom en naief, óf je hebt gerealiseerd dat je ergens in bent gestonken maar voelt niet de ruimte om je nog zonder gezichtsverlies terug te trekken.
Allereerst: Ik twijfel niet aan je oprechte intenties en geloof zonder meer dat je je wilt inzetten voor de goede zaak (vergroten/verhogen van de Nederlandse eetcultuur in brede zin). En dat geldt ook voor een aantal andere betrokkenen. Alleen gaat er hier iets gruwelijk mis. Want door de medewerking aan een evenement waarvan de organisatoren/sponsoren alles behalve dat voor ogen hebben. Want je kan veel zeggen van het NZO, NAO, GFH, Nederlands Visbureau of Stichting Vlees, maar in ieder geval NIET dat ze een verbetering van de Nederlandse eetcultuur voorstaan! En al helemaal niet dat ze de principes van Slow Food steunen, laat staan volgen! Het zijn sectorbrede organisaties die algemene productpromotie voorstaan. En als prominent Slow Food-lid weet jij dat in ons land – van megastallen, overbevissing, schaalvergroting, landbouwgif en ga zo maar door – deze organisaties dus opkomen voor de productiewijzen waar Slow Food al jaren tegen vecht.
En daar gaat het denk ik ook wat scheef in de discussie. Want de kritiek op jou is natuurlijk voor een deel kritiek op deze landbouwpraktijken en de expliciete, dan wel impliciete steun die je door meewerken aan of organiseren van KOST daar aan geeft.
Die valt, hoe je het ook wendt of keert, niet te rijmen met de intenties die jij uit, en al nog minder met die van Food Cabinet (“een bijdrage leveren aan de transitie naar een duurzamer voedselsysteem”). Hoe het in godsnaam ooit mogelijk is geweest dat een club als zij en jij zich kunnen hebben laten paaien door/voor Van Moeder Natuur is een raadsel – al is het voor Food Cabinet natuurlijk wel gewoon werk & inkomsten.
Waar het echt belachelijk wordt is dat je stelt dat Petrini niet tegen fastfood is en geen voorstander is van kleinschalige en ambachtelijk geproduceerd voedsel. Want dat is natuurlijk flauwekul. Alhoewel Petrini – of beter Slow Food – zo slim is om niet expliciet te kiezen (bijvoorbeeld voor bio) c.q. in- of uit te sluiten, volgt uit het Slow Food Manifesto [MergenMetz: deze en deze] dat impliciet wel.
Een grootschalige, industriële manier van voedsel produceren die natuurlijke, goed smakende producten oplevert die duurzaam geproduceerd zijn met inachtneming van biodiversiteit en ecosystemen, bestaat niet. Het is juist deze voedselindustrie, waarvan de eerder genoemde organisaties de protagonisten zijn, die nu actief een platform geboden wordt.
Het argument dat er nou eenmaal miljoenen mensen gevoed worden door deze industrie, raakt natuurlijk kant noch wal. Er rijden ook een miljard auto’s op fossiele brandstoffen – is dat dan ook niet slecht voor het milieu? Dat de betere producten zoals die van de Slow Food Presidia of uit de biologische landbouw niet voor iedereen weggelegd zijn want te duur, is niet alleen onzin maar ook in strijd met je eigen – terechte – klacht dat de Nederlander relatief maar zo’n klein deel van zijn inkomen over heeft voor (goed) eten.
Dat we in Nederland nog een lange weg te gaan hebben die met kleine stapjes gaat, zal duidelijk zijn. Dat je om maatschappijbrede veranderingen te bereiken in gesprek en discussie moet gaan met de grote spelers ook. Maar dat is wat anders dan deze grote partijen goede sier laten maken met verhullende namen en goede namen van personen, is toch echt heel wat anders. Want dat is wat jullie (laten) doen, en daar helpen al je drogredenen niets tegen.
Dat je dat op persoonlijke titel doet is tot daar aan toe, maar als actief lid en sponsor van Slow Food heb ik er wel bezwaar tegen als gesuggereerd wordt dat deze beweging achter dit evenement staat, of het zelfs maar een warm hart toe draagt. Daar zal het bestuur dan ook om gevraagd moeten worden, want de leden en sponsoren van Slow Food geven deze organisatie juist hun geld om deze voedselproducenten en hun lobbyclubs te bestrijden!
Slow Food is voor mij een brede beweging van mensen die strijden voor een beter voedselsysteem. Dat is van Slow Food in de enge zin – Ark producten, Presidia – tot Slow Food in de brede zin; bewuster bezig zijn met wat je eet.
Dat kan voor sommige mensen betekenen dat ze zelf aan de slag gaan met daktuinieren of moestuintjes, andere mensen kiezen in de supermarkt kiezen voor biologisch, of minderen met vlees en vis. De Slow Food beweging is wereldwijd een bont gezelschap van kleinschalige producenten, chefs, lekkerbekken, andersglobalisten en hipsters.
Ik ben begonnen met YFM en Slow Food om impact te maken op het voedselsysteem in het algemeen. Ik vind het Slow Food-verhaal – de beweging die in de jaren ’80 al zag dat het met de verregaande standaardisering en fastfoodisering van het voedselsysteem de verkeerde kant op ging -, uiterst relevant in de maatschappelijke discussie en, mijns inziens, de kanteling waar we voor staan op dit moment.
Mensen worden zich meer en meer bewust van waar eten vandaan komt – en dan zijn Ark of Presidia producten wellicht een stap te ver, een stuk meer groente of fruit eten per dag, liefst biologisch, is dan al een hele stap. Met de industrialisatie van voedsel na de Tweede Wereldoorlog hebben we veel en goedkoop etenswaar geproduceerd. Waarmee we onze welvaart hebben opgebouwd.
De industrialisatie van voedsel heeft veel opgeleverd maar is al in de jaren ’70 doorgeslagen vanwege vervuiling en overproductie.
Het gehele voedselsysteem is in crisis (zie Franse en Nederlandse boeren) en ik denk dat de voedselbeweging, en Slow Food, een deel van het antwoord heeft over hoe het nieuwe voedselsysteem ingericht moet worden. Daar wil ik met Slow Food een bijdrage aan leveren, en dat heb ik gedaan met YFM, door het Eetcafé te organiseren, debatten met jonge gangbare boeren. Omdat uit dit soort debatten de meest interessante oplossingen voortkomen; innovatie waar het schuurt.
Daarnaast vind ik dat het tijd is om dogmatische wereldbeelden los te laten. Wat is een ‘megastal’? Hoeveel dieren? En hoe verhoudt zich dat tot grote stallen in Rusland, bijvoorbeeld? Wat is de bio-industrie? Feit is, en je kan het leuk vinden of niet, dat ‘bewust werkende’ boeren nog steeds maar een paar procent van de Nederlandse landbouw uitmaken. Het grootste deel werkt ‘gangbaar’. Is dat per definitie vervuilend en slecht? Het moet veel beter, dat is zeker, en daar kan Slow Food een rol in spelen. Maar door je af te keren van niet-slow, kom je ook niet zo ver. Nooit een pak melk gekocht, in de supermarkt of de buurtwinkel? Wel eens een tomaat aangeschaft, een paprika? Waar zijn die geproduceerd?
Slow Food komt inderdaad op voor kleinschalig en ambachtelijk, en dat zal ik altijd doen – ik zei dus niet dat Petrini dit niet doet. Lees nogmaals. Ik zei dat Slow Food geen anti-beweging is, maar een voor-beweging.
Op KOST kunnen we dit verhaal vertellen en de ambachtelijke producent in de spotlight zetten. En de ‘gangbaren’ hopelijk inspireren. Ik ben gevraagd om mee te denken over de programmering en mag hier zeggen wat ik wil. Ik denk dat dit de grens opzoeken is, en ik denk dat als ons verhaal, het Slow Food verhaal, maar sterk genoeg is en een realistisch wereldbeeld heeft, dat dit meer impact heeft dan aan de zijlijn staan boe te roepen.
@Norbert, ik begrijp je gedachtengang en frustratie over voorbeelden uit de geschiedenis van ‘samenwerken met de industrie’ – het is wel interessant om een keer ‘Changing the Food Game’ van Lucas Simons te lezen, die geeft hierin de rol van NGO’s en maatschappelijke organisaties scherp weer, en geeft inderdaad aan dat samenwerking vaak fout kan gaan, maar ook een rol kan hebben in de transitie.
Lohman zegt: “De Slow Food beweging is wereldwijd een bont gezelschap van kleinschalige producenten, chefs, lekkerbekken, andersglobalisten en hipsters.” Hij vergeet een deel van het gezelschap, nl de Fundamentalisten. De Fundamentalisten van Slow Food melden zich altijd wanneer zij denken dan Slow Food de grote boze voedselwereld te dicht benaderd. Zij doen dit over het algemeen in niet mis te verstane bewoordingen, vaak onder dreiging van opzegging van het lidmaatschap (zie hierboven). Soms zeggen ze daadwerkelijk op, maar dan is meestal de spijt zo groot dat ze zich prompt weer aanmelden.
De werkelijkheid omtrent KOST is wat genuanceerder. Er staat namelijk nergens dat Slow Food bij het evenement betrokken is, het wordt ook niet gesuggereerd. Het is dan nogal wat om te veronderstellen dat Slow Food gepaaid is door de voedselindustrie als dat kennelijk alleen afgeleid kan worden uit de deelname van een aantal individuen die lid zijn (geweest) van Slow Food. Het is maar goed dat jullie de ledenlijst van Slow Food niet in het geheel te zien krijgen. Jullie zouden terstond het lidmaatschap opzeggen (en direct weer lid worden, want het is toch een unieke club).
Je gaat voorbij aan het wezenlijke. De misleidende naam Van Moeder Natuur en de betrokkenheid van de personen in kwestie maken het impliciet een Slow Food-betrokkenheid. Ongetwijfeld staan er leden op de ledenlijst die menigeen zal doen verbazen, maar die laten zich in hun dagelijks leven, voor hun inkomen, niet voorstaan op hun Slow Food lidmaatschap.
Wat betreft het eerste: zie daar, inmiddels is het een impliciete betrokkenheid van Slow Food. Wat mij betreft ver gezocht. Wanneer mensen op persoonlijke titel iets doen (of laten), betrekken ze nog niet impliciet een organisatie waar ze lid van zijn. Joris Lohman daarvan uitgezonderd vanwege zijn functie, maar zijn persoonlijke betrokkenheid heeft hij verklaard.
Wat betreft het tweede: je zou eens moeten weten. Één persoon noem je al zelf in je stuk hierboven.
Petrini 😉
wie weet, maar dat onttrekt zich aan mijn gezichtsveld.
Ik heb in mijn Slow Food-leven altijd vastgehouden aan de overtuiging dat Slow Food een kwalificatie is en geen diskwalificatie van anderen. Slow Food staat voor het uitdragen van een kwalitatief hoogstaande eetcultuur die kort gekenschetst kan worden door een streven naar lekker, puur & eerlijk (good, clean & fair) eten. Slow Food is – wat mij betreft – dan ook een beweging vóór lekker, puur en eerlijk eten, en niet zozeer een beweging tégen eten dat niet voldoet aan Slow Food-normen. Ik probeer zoveel mogelijk lekker, puur en eerlijk te eten, maar dat lukt mij lang niet altijd. Maakt dat mij minder Slow Food? Ik vind van niet. Slow Food is een streven, geen waarheid.
Ik vind dit een interessante discussie, omdat de activiteiten van Joris cum suis – waar ik zelf ook een keer over heb mogen meedenken – duidelijk laten zien wat de dilemma’s van Slow Food zijn. We klagen al jaren dat Slow Food zo weinig leden heeft, dat Slow Food weggezet wordt als elitair, en dat we als vrijwilligersvereniging zo weinig concreets voor elkaar krijgen. Wordt er een keer een evenement georganiseerd waarin er aansluiting wordt gezocht met de niet-Slow-Food-wereld (de echte wereld?), dan moet je volgens mij niet bij voorbaat al te kritisch zijn.
Ik kan Norbert volgen in zijn kritiek, maar Joris ook. Ik zou willen dat we niet teveel zwart-wit denken, maar het gewoon maar eens proberen, ondanks alle mitsen en maren. Dat betekent niet dat we het niet kritisch moeten volgen. Daarom bedank ik Norbert voor zijn heldere kritiek, en Joris voor zijn pragmatiek.
Het is voor mij geen zwart-wit. En ook niets elitairs. Wezenlijk is de identiteit van Slow Food. En, zoals het nu waarschijnlijk gebeurt, dat de voedselindustrie goede sier gaat maken met Slow Food – via de betrokkenheid door deze leden. Het evenement wordt betaald door de industrie. En wie betaalt, die bepaalt.
In zijn algemeenheid ligt het ledental van Slow Food al jaren rond de drieduizend, heb ik begrepen. En ik begin met deze discussie het pijnlijke vermoeden te krijgen dat dit komt door het gebrek aan identiteit en bijbehorende daadkracht. Het is, met haar convivia een soort van gezellige praatclub (“Haleluja voor deze kaas. Haleluja voor dat worstje”), zoals de Nederlandse Veregining Van Huisvrouwen (NVVH) ook is verworden. Die laatste stelt niets meer voor en vroeger had je nog het label ‘Goedgekeurd door de NVVH’.
In het recente verleden heeft Slow Food niet geageerd tegen Puur & Eerlijk van Albert Heijn (een grote fout) en nu steken we deze grens over. Praten met de industrie kan, betaald worden door kan niet. En dat geldt ook individuele leden die zich als Slow Food lid presenteren.
Ik kan een heleboel redenen noemen waarom Slow Food hier niet verder komt dan 3000 leden. Gebrek aan daadkracht en identiteit hoorden daar inderdaad bij (verleden tijd). De vraag is dan wel of identiteit en daadkracht vanuit de landelijke organisatie wel overgenomen zullen worden door de convivia. Ik deel je twijfel.
In de tweede alinea van je reactie ga je voor het gemak alweer voorbij aan het gegeven dat Slow Food niet geëngageerd is bij KOST. “We” steken dus niet een door jou persoonlijk getrokken grens over.
Laten we het geen welles nietes maken. Ik heb in mijn artikel, waar alles mee is begonnen, al duidelijk gemaakt dat volgens mij de betreffende personen door hun historie Slow Food verpersoonlijken. En dat in combinatie met het huichelachtige Van Moeder Natuur. Ze dragen hun lidmaatschap en verdiensten uit en laten zich er op voorstaan. Menig politicus is al op een of andere wijze ervan het slachtoffer geworden omdat zijn of haar persoonlijk optreden voor de buitenwereld synoniem is voor het handelen van de partij.
Vandaar dat ik vind dat Slow Food Nederland publiekelijk afstand moet nemen van KOST.
Amen.
Normaliter had ik het er na mijn “amen” bij gelaten. Nu zie ik dat je meewerkt aan een concept wat Food Fools heet. Persoonlijk vind ik dit concept onbegrijpelijk elitair en wanneer het al iets te maken heeft met het gedachtengoed van Slow Food (mijns inziens niet), dan toch wel uiterst beperkt en zeer eenzijdig. Er wordt ook niet aan gerefereerd.
Aan het concept werken bijna uitsluitend prominente Slow Foodleden mee, die zich daarop laten voorstaan (kijk in het colofon). Uiteraard mag dat, wie ben ik om dat te verbieden. Slow Food is hierdoor echter niet impliciet betrokken, Slow Food is hier zelfs expliciet bij betrokken, al was het alleen maar om het feit dat de leden van Slow Food IJsselvallei het (toegegeven, zeer fraaie) magazine ongevraagd in hun digitale brievenbus gedouwd krijgen.
Wie is dan Norbert Mergen om anderen zedeprekerig de maat te nemen?
Op gelijke wijze zou ik kunnen eisen dat in het Food Foolsconcept alle verwijzingen naar Slow Food verwijderd worden en magazines alleen toegestuurd wordt na inschrijving. Het heeft namelijk NIETS met Slow Food te maken.
Ik vermoed dat aan deze eis, zoals ook aan jouw bovenstaande eis, niet voldaan zal worden.
Ik geloof dat we nu de essentie gaan missen en jij-bakken en/of spijkers op laag water zoeken. Maar goed, ik kan wel wat verschillen aangeven. Ik ben uit hoofde van mijn betrokkenheid bij een heel goed chocoladebedrijf gevraagd om twee artikelen te schrijven voor een magazine. Dat is alles. In het colofon staat bij mijn naam en ook die van anderen geen Slow Food-verbondenheid. Bij enkelen wel. Maar je gaat me toch niet vertellen dat namen als Judith Smedes, Arie van der Ent en Henk Dam dezelfde journalistieke impact hebben als Samuel Levie, en Joris Lohman? En verder goed lezen: Food Fools wordt niet gefinancierd door wat of wie dan ook – dat is wel een voordeel van elektronische media – laat staan door de voedselindustrie onder een misleidende dekmantel als Van Moeder Natuur, zoals bij KOST. Food Fools e-magazine komt voort uit de gemeenschap van Slow Food IJsselvallei. En daar heb je een punt. Ik weet niet of het bestuur van Slow Food IJsselvallei haar zegeningen er aan heeft gegeven. Ik zal het doorgeven aan de secretaris van Slow Food IJsselvallei en hem om een mening vragen.
En wie mist hier nu de essentie? Mijn punt nooit geweest of Kost wel of niet misleidend is. Daar ben ik niet op ingegaan, en misschien ben ik het zelfs wel met je eens als ik mij erin zou verdiepen. Mijn punt is niets anders dan de door jou opgezette beredenering dat “vooraanstaande” leden van Slow Food direct Slow Food (impliciet?) engageren. Als dat geldt voor Kost, geldt dat zeker voor Food Fools. Dat punt wilde ik even duidelijk maken. Als jij mensen zo de maat neemt, moet die maat ook zeker voor jou gelden, in ieder geval voor concepten waar jij aan meewerkt. Of beter, die maat niet zo nemen.
En wat betreft “vooraanstaand”: Joris Lohman is natuurlijk wel erg vooraanstaand, maar een hoofdredacteur van Slow Food Magazine of conviviumvoorzitters staan evenzo goed in brede belangstelling. Zie bijvoorbeeld http://www.foodlog.nl/artikel/slow-food-wil-verslaggever-slaan/.
Daar laat ik het even bij.
De enige conclusie is dat het landelijk bestuur nu snel en duidelijk een standpunt inneemt en een gedragscode voor leden (die zich bij evenementen et cetera presenteren als Slow Food-lid) opstelt.
Ik dacht dat Slow Food een grass root-organisatie was. Ofwel dat de initiatieven van onderop moeten komen. Food Fools is zo’n initiatief uit de IJsselvallei. We proberen daarmee een jonge doelgroep te bereiken die niet of nauwelijks een band meer met voedsel hebben. We proberen dat een tikje brutaler en minder politiek correct te doen. Het Food Fools e-Zine is overigens een landelijke operatie die het (regionale) initiatief ondersteunt, maar waar we werkende weg de juiste vorm nog voor moeten vinden. Zie de eerste twee nummers als een culinaire speeltuin.
Arie,
Dat komt op mij over als een goedbedoeld initiatief met een slecht gekozen middel. Het e-zine vind ik overigens mooi vormgegeven, maar de inhoud spreekt mij hoegenaamd niet aan en vind ik Slow Food onwaardig. Ik ben geen lid van IJsselvallei, maar ik zou er dus bezwaar tegen hebben dat zomaar opgestuurd te krijgen. Voor de goede orde, het betreft hier dus mijn persoonlijke mening.
Ik heb jullie concept gebruikt om te proberen Norbert iets duidelijk te maken, nl dat je jouw persoonlijke principes niet imperatief aan anderen moet willen opleggen (en ook nog behoorlijk tendentieus), maar ook, dat je dan op je eigen inzet extra kritisch moet zijn. Dat is, geloof ik, niet gelukt.
Tot slot wil ik nog wel even kwijt dat ik de website van MergenMetz zeer uitgebreid en informatief vind. Ik kijk er vaak op en dat zal ik zeker blijven doen.
Dank voor de complimenten voor deze website. Maar wat je wilt zeggen, ten KOSTe (….) van Food Fools, is m.i. niet correct. Het gaat hier om bekende Slow Food leden die hun lidmaatschap te gelde maken (misschien uitgezonderd Lohman) en dan samenwerken met een misleidend klinkende dekmantel van de voedselindustrie. Dat is iets heel anders.
Ik respecteer je standpunt. Buiten onze website heb ik veel andere personen/leden gesproken en ik denk dat het echt een thema voor het landelijk bestuur is – dat, naar ik verwacht, niet of hoogstens kool en geit sparend reageert, dus voor de Algemene Ledenvergadering,
Eerst en vooral nóg maar eens een compliment voor al je inspanningen. En ook al kan ik lang niet steeds in je voetspoor treden, je inspireert en maakt bewust. Wat deze discussie over de trukendoos van de voedselindustrie betreft: je hebt andermaal gelijk.
Want zodra maar mogelijk, grijpen de marketeers naar een stukje van de macht. Labeltje erbij, doen we, lobbyen, geen probleem, ls de consument maar in de “goede” richting wordt geduwd/getrokken/geluld.
Hoe het schip kan worden gekeerd weet ik niet, wel weet ik dat het al járen zinkende is. Op enig moment zakt het door het oppervlak, of dat nu komt door bodemdaling, zeespiegelstijging of gebrek aan daadkracht.
Ik ben zeker geen groene radicaal, wij hebben onze keuze gemaakt en zijn vertrokken.
Ik weiger me nog langer door hersendoders te laten manipuleren, ik bepaal m’n eigen marsroute, hier op ons onnozele stukje land in Dalmatië.
Één opmerking tot slot: Nederlanders zijn verworden tot volgzame initiatiefloze lemmingen, bang om zélf te beslissen, blind en doof gehouden door een geraffineerd systeem van praatjesmakers.
Gewoon 3 x per dag eten van de biowinkel.Yogurt toetje na.Bruine boterhammen met lekkere rauwmelkse kaas.
Met het eko keurmerkje er op.
Of begin een eigen moestuintje.
Geen nieuwe frutsels.Wel ongekweekte vis.
Ben er 70 mee geworden en lijk 50.En… voel me ook zo!!!
Ennuh… lees de verpakkingen!!