Het Keunenhuis in Woold (Winterswijk) is vrijdag 14 juni 2019 feestelijk geopend. Het is het nieuwe onderkomen van Nel Schellekens en haar man Henk. Na vele jaren het restaurant De Gulle Waard te hebben gedreven, wordt het Keunenhuis de culinaire proeftuin waarin Nel werkt, experimenteert, demonstreert en meer. Hoe het exact wordt ingevuld, komen we snel te weten.
We zijn ervan overtuigd dat het Keunenhuis een ijkpunt wordt voor het herziene denken en doen met betrekking tot voedsel, voedselverspilling en koken. Ons motto is sinds 2004 Terug naar de Wortels, maar dat geldt zeker ook Nel Schellekens, die wars is van voedselverspilling en natuurlijke landbouw voorstaat.
Ben Borg Bonte Bentheimer
Wij houden enkele Bonte Bentheimers landvarkens, die een behoorlijk natuurlijk buitenleven leiden. Enkele jaren geleden ging Ben I naar Nel. Ben I was een van de dieren die in 2017 de Japanse Duizendknoop in Oosterbeek bestreden. Onze zeug Kaatje wierp op 12 januari 2018 een toom biggen. We hielden Ben II dit keer bij ons op het erf, in afwachting tot gereedkomen van het Keunenhuis. (De andere biggen werden verkocht – we houden de dieren in principe niet voor vlees, wel voor verspreiding van dit zeldzame varkensras.)
‘Ben Borg Bonte Bentheimer’ zoals Nel Ben II ook noemt, werd 12 juni 2019 geslacht. (Een borg is een gecastreerde beer.) Ik zei voor de grap: “Ik breng Ben tijdens de opening, dan kom ik zo tijdens een toespraak binnenvallen.” Dat leek Nel een tof plan. En zo gebeurde het. Enigszins geregisseerd en na de korte toespraken.
Canon van de Nederlandse landbouw
Algemeen directeur van Natuurmonumenten, Marc van den Tweel, benadrukte het unieke coulisselandschap van de Achterhoek en de rol die zijn organisatie speelt als, wat hij noemt, ‘beheerder van de canon van de Nederlandse landbouw’. Natuur en landbouw zijn duizenden jaren in redelijke harmonie samen gegaan en zo zal het ook (weer) moeten. Het was dan ook de wens van Jantje Hijink, de laatste bewoonster van het Keunenhuis, om dit veilig te stellen, vertelt hij.
Hij haalt het motto van Unesco, de VN organisatie voor cultureel erfgoed: If you don’t use it, you will loose it. En daarom wordt het Keunenhuis nu gebruikt door Nel en Henk omdat hun filosofie perfect past.
Er wordt hier niet geknorrd
Nel is ook ambassadeur van Euro-Toques Nederland. Voorzitter Ted Jansen benadrukt hoe perfect de activiteiten van Nel Schellekens aansluiten bij de Code van Eer van de organisatie. Hij vertelt ook dat Euro-Toques als enige organisatie een stem heeft in de Europese Commissie, als het over eten gaat. Dat had men te danken aan de goede relatie van Jacques Delors met Paul Bocuse. (Curieus, Bocuse overleed toen Natuurmonumenten en Nel & Henk zo ongeveer hun handtekening zetten.)
“Er wordt hier dan ook niet geknord,” zegt Jansen “en dan doel ik op Knorr met dubbel r. Geen pakjes, geen zakjes, maar echt eten.”
Uithangbord
Ook de Provincie Gelderland heeft een behoorlijke duit in het zakje gedaan. Het Keunenhuis is immers cultureel erfgoed en moet ook om die reden behouden blijven. Peter Drenth, kersvers in het pluche geheven gedeputeerde van de Provincie Gelderland, benadrukte dat “wat hier gebeurt, precies overeenkomt met het coalitieakkoord dat onlangs is gesloten. Daarin staat waar het heen moet met Gelderland. Er is geen provincie met zo veel natuur, er is geen provincie met zo veel havezates. Voor Gelderland is ecologie, natuur in combinatie landbouw een speerpunt.” Hij benadrukt dat wat Nel en Henk voorstaan, veel boeren ook willen. Maar de supermarkt dicteert sterk.
“Nel en Henk geven ons beleid een extra dimensie. Dit Keunenhuis vormt een uithangbord, het is de belichaming van ons nieuwe beleid dat we in de hele provincie willen doorvoeren.”
Dat gaat niet gebeuren!
Wouke van Scherrenburg vertelt hoe ze
jaren geleden is gevallen voor de keuken van Nel en dat ze vrijwel wekelijks in
De Gulle Waard een uitgebreide zondagse lunch genoot. “Die duurde van pakweg
één uur tot zes uur. En toen ik hoorde dat De Gulle Waard zou sluiten, mailde
ik Nel ….”
“… dat gaat niet gebeuren!” vulde Nel aan.
De restauratie en herinrichting is uitgevoerd door de lokale aannemer Huiskamp. Herbert Oonk sprak namens het bedrijf en deed dat dan ook in de lokale taal. Ze zijn er trots op dat ze het Keunenhuis hebben mogen restaureren en “Je ziet het niet wat we allemaal hebben gedaan. Dat betekent dat we goed werk hebben geleverd. De sfeer van vroeger is gebleven.”
We leren ook nog een lokale uitdrukking: “Wie blijft zitten op zijn gat, verbergt wat.” Oftewel: niet blijven aarzelen en kletsen, maar doen!
De Winsterwijkse loco-burgemeester Aalderink is de laatste spreker en benadrukt dat het behoud van het complete landgoed, en de geschiedenis ervan, van grote cultuur-historische waarde is. Niet alleen voor Winterswijk, ook voor de Achterhoek en heel Nederland.
Genoeg praatjes
Terwijl de champagne wordt gesabreerd, gaan wij Ben II halen. Met hulp van drie boswachters van Natuurmonumenten verrassen we de gasten met de eerste ‘man’ voor Nel op de nieuwe locatie. In twee helften, dat wel. We brengen hem naar de dierentuin, zoals Nel de koelcel noemt. De nieuwe is volledig van glas.
Ben II kent een slachtgewicht van 120 kg, dus 60 kg per helft. Nu is dat niet bijzonder zwaar, maar ‘dood gewicht’ is lastig door één man te dragen. Toen wij aan kwamen rijden bleek de organisatie er gelukkig van op de hoogte dat we met een geslacht varken zouden komen. Boswachter Anouk Ballot regisseerde het een en ander. Hans Rauwerdink, Cor Sticker en Marvel Dellink hielpen dragen. Dank allemaal, want alleen was het niet gelukt.
In de “dierentuin” – de transparante koelcel 
In de blauwe zak zitten hart, lever, tong, nieren – alles
En hierna begon het werkelijke openingsfeest. We zagen (oude) bekenden en leerden twee goede Facebook-vrienden in levenden lijve kennen. Waar een openingsfeestje niet het allemaal goed voor is.
Wat foto’s
Het was warm 
De aannemer Huiskamp schonk een fraaie bank 
Ben in aantocht 
Nel dirigeert richting koelcel 
Prachtige binnenruimte 
Woonkamer in oude toestand 
Deze mevrouw jaagt en deelt reepaté uit 
Prachtig klaslokaal 
Het ingezakte dak is door aannemer Huiskamp weer rechtgetrokken
Over Nel
Wie Nel Schellekens nog niet kent, er zijn twee benamingen voor haar:
Mannenverslindster: het mannelijke dier is in principe waardeloos. Haantjes verdwijnen in de shredder, bokjes leveren geen geitenmelk, dus worden subiet gedood of gaan met een beetje geluk op transport naar Italië, stieren krijgen niet de kans volwassen te worden – zij worden al snel kalfsvlees – net als mannelijke schapen. Een herder met een trekkende kudde heeft misschien nog een belhamel (hamel is gecastreerde ram), maar de andere mannen gaan snel als lamsvlees weg. Zuiglam, of met enige compassie pas als ze tegen een jaar oud zijn.
Van-kop-tot-kont-kok: Nel verwerkt alles, het hele dier. Niets gaat verloren, maar dan ook niets. Dat levert curieuze gerechten op als kloot-op-brood of brains and balls.
De missie van Nel is geen voedselverspilling en leven met wat de natuur, in het land en landschap geeft. En dat past dus uitstekend in de visie van Natuurmonumenten.
1908-2008-2018
Het Keunenhuis dateert van ergens rond 1700 en de naam is, vermoedelijk, ontleend aan het echtpaar Jan en Jenneken Cuenen. Achter op het Keunenhuis staat een jaartal: 1908. Het pand en het erf werd in 2008 door Natuurmonumenten verkregen en in 2018 werd klip en klaar dat Nel en Henk daar heen zouden trekken en begon de verbouwing.
Foto thumbnail voorzijde: Commons Wikimedia, Ciell
Omwille van onze schone Saksische taal moet ik een kleine correctie aanbrengen op de uitdrukking die Herbert Oonk gebruikte: Een zittend gat bedech zich wat, is de juiste uitdrukking, hetgeen zeggen wil: We moesten een plan bedenken voor deze oude boerderij met een monumentenstatus enz.
Wi-j bunt d’r ‘s veur gaon zitten en hebt met Natuurmonumenten en völle anderen dit bedacht en noo tót oetvoering ebrach.
Het was een geweldige middag en veel dank Norbert voor dit verslag!
Geweldig, dank!
Ik had zijn woorden geïnterpreteerd als ‘we zijn meteen aan de slag gegaan, want als je lang blijft zitten, praten, enzovoorts, dan is er iets niet in orde’.