Tussen de feestdagen door en in januari worden de plannen voor de moestuin van het volgende jaar gesmeed. Successen van het afgelopen seizoen blijven en er is altijd wel wat nieuws en interessants te vinden. Dit is ons plan voor het komende jaar.
Zaaischema en zaaiagenda
Wij maken gebruik van ons eigen zaaischema, ooit opgezet aan de hand van het Handboek Ecologisch Tuinieren van Velt. Daarnaast is de Zaaiagenda van Hans van Eekelen een gouden boek. Zeker als je ons schema te veel van het goede vindt of lastig te gebruiken.
We hebben een zesjaars roulatieschema (MS Word document) en daarbij hoort een bemestingsplan (klik op de links in deze zin).
Even terugkijken
De tuinboon Tuinboon Mrs Grief’s Brown Flowered (ooit als Seed Guardian van de Heritage Seed Library verkregen en voor hen vermeerderd) is met haar bruine bloemen een charmante plant. In 2020 doen we het weer met haar.
De rode russische boerenkool (van Magic Garden Seeds) en via de HSL verkregen Uncle Bert’s Purple, waren identiek. Op zich wel grappig om dat te constateren, maar geen krullende boerenkool.
Nog wat Russisch: de tomaten black crimea en black russian zijn (dus) dezelfde tomaat. We vermoedden het al, maar o wee, naamgeving is een heikele zaak.
Spruitkool Idemar (Bingenheimer Saatgut) deed het uitstekend. En nog steeds, overigens.
Ellende
In 2019 hebben de vogels toegeslagen op de peultjes en de grauwe erwt kola. Dus we hebben nog maar weinig zaad daarvan.
De duiven hadden de kolen en met name de spitskool Filderkraut, die we voor zuurkool gebruiken, flink verruïneerd. Ze gaan er bovenop zitten en pikken de top, de kern eruit. We hebben een klein vaatje zuurkool kunnen maken.
En vooruit naar 2020
Misschien in 2020 toch maar weer eens de lablab telen. Ze verlangt een lange warme zomer, dat was in 2018 en 2019 het geval, maar toen teelden we geen lablab. Omdat 2017 tegenviel. (Zal je zien dat 2020 weer een slechte zomer wordt.)
Wa Wa Gai Choi is een Aziatische mosterd (bladkool) tot 30 cm hoog. Geoogst worden bladeren en bloemknoppen, die laag in het hart van de plant groeien.
We gaan experimenteren met Canavalia gladiata (zwaardboon). En voor ons is de courgette costata romanesco nieuw in 2020. En dankzij Teltower Rübchen zijn we helemaal in de knolraap: dit jaar (ook) Navet Noir D’Hiver Long Sucre. Een lange(re) zwarte knolraap.
In de kas
Omdat we bij ClearChox van het merk Soklet de chocola met de Bhut Jolokia peper hebben, tja, dan is het verleidelijk om deze ook te zaaien. “Unbelievably hot” staat er op de verpakking en de zaden en vruchten voorzichtig behandelen, staat erbij…. Dat belooft wat.
Luffa nog een keer. Die is in 2019 mislukt. Maar de zaailingen die we verkochten op de plantjesdag zijn elders wel geslaagd, zo kregen we aan het eind van de zomer te horen. Leuk. Dat biedt hoop.
Momordica charantia, de bittermeloen. Heb je dat ook wel eens? Je ziet iets intrigerends en koopt het. Zo staat er al jaren een blikje bittere meloen bij ons in de kelder. We gaan het dit jaar ook eens telen. Dan moeten we het wel eten.
Op de historische toer
Het kostte wat moeite om de zaden te vinden, er is voor tientallen euro’s aan verzendkosten over de wereld gegaan – en nu maar hopen dat het de echte groentesoorten/-rassen zijn.
Spannend en nieuw is de cucumis melo – de meloenkomkommer. Het is een meloen die er uitziet als een komkommer. Dit zou de vrucht zijn geweest van de Egyptenaren en Romeinen waarvan men tot voor kort dacht dat ze de komkommer teelden en aten. (Lees dit.) In 2020 bij ons. Of het flopt.
Onlangs attendeerde een bezoeker van onze website ons op de sikkim komkommer Keizer Alexander. We hadden deze heel lang geleden (2004 of 2005) geteeld, dus zijn enthousiaste bericht was een soort van wakker schudden. Die gaan we dit jaar weer eens telen.
Het is de schuld van de prachtige boeken over Alexander von Humboldt, dus we moesten het zaad van de tomaat die hij vond en zijn naam draagt hebben. Een kerstomaat Solanum lycopersicon humboldtii. We hebben het uit twee bronnen, een Duitse en een Amerikaanse. Als de vruchten hetzelfde zijn is het okay.
En omdat we in 2013 op de Galapagos eilanden waren en daar de in het wild groeiende tomaat proefden, dan ook maar de Solanum lycopersicon cheesmanii – de wilde Galapagos-tomaat.
Kruiden
Een van onze tuinen is de Herboristentuin. Ze wordt door enthousiaste vrijwilligers bijgehouden. Zelf zijn we geen herborist, maar zijn ons er terdege van bewust hoe heilzaam kruiden en groenten in het algemeen kunnen zijn. Dus we hebben spontaan besteld “omdat we het tegenkwamen” en “ziet er interessant uit” – zonder overleg met de herboristen:
Artemisia absinthium (absintalsem) – ja, de groene fee – iets in ons zegt dat we die drank een keer zelf willen maken.
Arnica montana (valkruid) – zou het hier moeten doen
Scutellaria baicalensis (baikalglidkruid) – een van de 50 belangrijke kruiden in de Chinese geneeskunde en nog mooi ook
Salvia apiana (witte salie)
Voor de Eetbare Siertuin (ons voedselbos)
Aralia elata – het blad eetbaar. (Hoewel we ons niet aan de indruk kunnen onttrekken dat die al in onze tuin staat of stond. Niettemin is het een interessante knaap.)
Tagetes minuta – huacatay – dat is groot en bijzonder van smaak.
Lepidium meyenii – maca – We kennen ‘m uit Zuid-Amerika. En nu hebben we het zaad. Het schijnt een plant te zijn die de meest weerbarstige klimatologische schommelingen goed kan verdragen èn tot -10 graden Celsius. Dat moet toch lukken. Maca is wel gevoelig als kool.
Exoten
We kunnen het niet laten, alsof het voorgaande niet exotisch genoeg is.
Solanum quitoense – we kennen het als naranjilla en zagen het bij de Kichwa in de Amazonas van Ecuador. Een vrucht als een sinaasappel (naranja) maar dan heel anders. De Nederlandse naam is (ook) lulo. Eerder hebben we vele jaren de boomtomaat geteeld, en met succes. De plant stond in onze serre en werd zeker vier meter hoog.
