Het is de maand van het oogsten. Er wordt weinig gezaaid of geplant. We bereiden ons voor op de winter.
Pompoenen en butternut squashes halen we naar binnen en leggen we in de kelder. Bonen die aan de plant zijn gedroogd en oogsten we. In de winter weken we deze zogeheten droogbonen en eten ze. Een deel is zaad voor volgend jaar. En we verkopen het een en ander in onze webwinkel, om deze doorgeslagen hobby MergenMetz (website en nieuwsbrief) wat te sponsoren.
Zaaien en planten
In september hebben we Teltower rübchen uitgeplant en in de koude bak veldsla gezaaid. Daar gaat dan het glas overheen als het kouder dreigt te worden. Je kan ook nog bepaalde spinazierassen zaaien en snijbiet, maar dat doen wij niet. Winterpostelein is wel leuk. Dit jaar zaaien we wel sla ras winterkoning in de kas. Normaal gesproken hebben we het niet op bladgroente in de winter, maar je moet eens wat proberen.
10-10-10-10
We planten knoflook in het bed waar volgend jaar de wortel en knolgewassen komen. Op 10 oktober 10 cm diep en 10 cm uit elkaar. Daar staan nu (5 oktober) nog courges en courgettes. Dus de laatste worden op die dag geoogst. Dat wordt een stoofpot van courgette, pompoen en venkel. Dat is vaste prik.
Sint Jansui
Wij planten in de late zomer (dat is dus al gebeurd) de Sint Jansui eerst in P9-potjes. Want ze komen, net als de knoflook, in de bedden van de vruchtgewassen. Alleen vinden we augustus te vroeg om de courgettes of pompoenen te verwijderen. Deze potten met Sint Jansui blijven door de winter in de kas, waar ze doorgroeien. In het vroege voorjaar planten we ze dan uit. (We hebben namelijk één keer mogen beleven dat de Sint Jansuien door vorst en vocht het buiten te kwaad hadden gekregen en de oogst was belabberd.)
Bladaarde
Het is zo simpel. Verzamel gevallen bladeren. Leg ze in de borders, waar ze composteren en de vaste planten weer tot voeding dienen. Of, voor de moestuin, maak bladaarde. Dat duurt even, maar dan heb je ook wat. Lees hier meer.
Het signaal: de eerste nachtvorst komt
Half oktober rooien we de witlofpennen en tafelen ze een paar weken later in. Dat gebeurt in de koude bak. Met het glas erover en een beetje zachte winter, oogsten we eind februari onze eigenste vollegrond witlof.
Omdat we nu toch al wit hebben genoemd: groenlof en roodlof blijven in de tuin staan. Die kunnen wat vorst verdragen en tegen de tijd dat het diepvries-winter wordt, hebben we ze al opgegeten.
Als de eerste nachtvorst wordt aankondigt oogsten we direct de wortelen (penen) en bieten (kroten). Die kuilen we in. (We laten pastinaken, aardperen en schorseneren zo lang mogelijk in de grond. Ze kunnen vorst goed verdragen. Dus als het niet hoeft, als er geen lange periode van stevige vorst wordt voorzien, dan blijven ze zitten waar ze zitten.)
Ook rooien we de yacon – de zoete knollen gaan in een bak met compost (wij gebruiken een speciekuip) en houden we ergens rond de tien graden. Dat kan in de hal zijn. De stronken met de broedbolletjes kuilen we in, naast de bieten en de wortelen. Ook zoete aardappelen worden vlak voor de eerste nachtvorst gerooid. Yacon kennen we al enkele jaren. Maar de zoete aardappel is voor ons de eerste keer, omdat we meedoen met yacobat.
Hazel- en walnoten
Bij ons is dit jaar de walnotenoogst, door een late nachtvorst in mei, ongeveer nul. Wat er hangt of valt, laten we aan de eekhoorns.
Maar als jullie ze hebben, droog ze goed rond 20 – 25 graden. (Doe dat niet in de oven, dan gaan ze ranzig smaken.) Wij zetten andere jaren de gaaskistjes in de keuken, binnen het stralingsbereik van onze finoven. Weeg de noten eerst. Na vier tot zes weken is het gewicht gehalveerd. Dan kan je de noten in netten doen en ophangen.
Voor hazelnoten geldt hetzelfde procedé. Ze zijn kleiner, dus met een week of twee, drie is het gedaan.
Eieren zoeken of niet
De herfst is de tijd waarop slakken paren. Zoek hun witte eitjes in kieren, onder planken of stenen. Maar ja, wat te doen? In 2019 hadden we, vermoedelijk als gevolg van de droge zomer 2018, nauwelijks slakken. Maar de vogels deden zich deze zomer te goed aan de kapucijners en de erwten. We denken dat dat komt door gebrek aan bijvoorbeeld slakken. Ook hebben we veel last gehad van duiven, die plukten alle kolen van boven kaal – de aanslag van de koolgalmug was daarom dit jaar nauwelijks tot niet.
